Nowe badania dotyczące dapagliflozyny i jej rzadkich powikłań
Ostatnie badania naukowe dostarczają nowych, istotnych informacji na temat dapagliflozyny, substancji czynnej należącej do klasy inhibitorów kotransportera sodowo-glukozowego typu 2 (SGLT-2). Badanie to koncentruje się na euglikemicznej kwasicy ketonowej (EuDKA), która jest poważnym i potencjalnie zagrażającym życiu powikłaniem stosowania leków z tej grupy. W szczególności, przypadek opisany w badaniu dotyczy pacjentki z cukrzycą typu 2, u której wystąpiła ciężka metaboliczna encefalopatia, co podkreśla znaczenie monitorowania pacjentów przyjmujących dapagliflozynę.
Opis przypadku: Złożona sytuacja kliniczna pacjentki
Badanie dotyczy 72-letniej pacjentki z cukrzycą typu 2, która trafiła na oddział ratunkowy po 70 minutach od utraty przytomności. Pomimo braku typowych objawów, takich jak gorączka czy ból brzucha, wyniki badań laboratoryjnych ujawniły ciężką kwasicę metaboliczną z podwyższonym anionowym ujemnym ładunkiem. Kluczowym elementem tego przypadku była wysoka wartość β-hydroksymaślanu, co sugerowało obecność EuDKA. Pacjentka była leczona dapagliflozyną i insuliną, co mogło przyczynić się do rozwoju tego powikłania.
Wyniki badań: Złożoność diagnostyki
W badaniach laboratoryjnych stwierdzono podwyższone stężenie β-hydroksymaślanu oraz pozytywny wynik na obecność ciał ketonowych w moczu. Obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego (MRI) ujawniło zmiany w obszarach mózgu, które były typowe dla encefalopatii metabolicznej, co doprowadziło do początkowego błędnego rozpoznania udaru mózgu. To podkreśla znaczenie dokładnej diagnostyki w przypadku pacjentów z objawami zaburzeń świadomości, którzy przyjmują inhibitory SGLT-2.
Wyniki laboratoryjne i obrazowe
Wyniki badań laboratoryjnych pacjentki wskazywały na poważną kwasicę metaboliczną, a także na obecność infekcji. Analiza gazów krwi ujawniła pH 7,243 oraz podwyższony anionowy ładunek. Obraz MRI pokazał zmiany sygnału w obszarach jąder podstawnych i hipokampa, co jest charakterystyczne dla encefalopatii metabolicznej. Te wyniki podkreślają konieczność różnicowania EuDKA z innymi stanami neurologicznymi.
Interwencje terapeutyczne: Złożoność leczenia
W obliczu niepewności co do rozpoznania udaru mózgu, pacjentka otrzymała leczenie trombolityczne, które jednak nie przyniosło poprawy. Po przeniesieniu do szpitala trzeciego stopnia, zdiagnozowano u niej encefalopatię metaboliczną związaną z EuDKA. Leczenie obejmowało infuzję insuliny, suplementację glukozy oraz podawanie mannitolu w celu zmniejszenia ciśnienia wewnątrzczaszkowego. Ważnym elementem było również leczenie empiryczne antybiotykami ze względu na podwyższone markery zapalne.
Dyskusja: Zrozumienie mechanizmów i wyzwań klinicznych
W literaturze medycznej opisano jedynie nieliczne przypadki zaburzeń świadomości związanych z dapagliflozyną. W przypadku tej pacjentki, stężenie β-hydroksymaślanu było niemal 30 razy wyższe od normy, co wskazuje na ciężkie zaburzenia metaboliczne. Złożoność diagnostyki oraz podobieństwo objawów do innych stanów, takich jak udar mózgu, stanowią poważne wyzwanie dla lekarzy. Encefalopatia metaboliczna, będąca wynikiem zaburzeń metabolicznych, może prowadzić do poważnych konsekwencji neurologicznych.
Podsumowanie wyników i implikacje kliniczne
Wyniki tego badania podkreślają konieczność monitorowania pacjentów przyjmujących inhibitory SGLT-2, zwłaszcza w kontekście ryzyka wystąpienia EuDKA oraz związanej z nią encefalopatii metabolicznej. Kluczowe znaczenie ma wczesne rozpoznanie i interwencja terapeutyczna, aby zminimalizować ryzyko trwałych uszkodzeń mózgu.
Wnioski: Znaczenie badań nad dapagliflozyną
Metaboliczna encefalopatia jest rzadkim, ale zagrażającym życiu powikłaniem EuDKA wywołanym przez inhibitory SGLT-2, takie jak dapagliflozyna. Zrozumienie mechanizmów patofizjologicznych oraz wczesne rozpoznanie mogą znacząco wpłynąć na wyniki leczenia pacjentów. W przypadku pacjentów nieprzytomnych, testowanie poziomu ketonów oraz obrazowanie MRI mózgu są kluczowe dla postawienia prawidłowej diagnozy i wdrożenia odpowiedniego leczenia.
Bibliografia
Chu Lulu, Xi Zhenhua, Ma Runzhi, Shi Weiliang and Yu Guoshen. Euglycemic diabetic ketoacidosis associated metabolic encephalopathy caused by dapagliflozin: a rare case report. BMC Neurology 2025, 25(), -. DOI: https://doi.org/10.1186/s12883-025-04027-5.
